پرونده‌ای برای «ژنرال چشم‌آبی»/۲ جمله جهانبانی در دادگاه دوم نشانگر پذیرش قصور است

شاداب عسکری نویسنده و پژوهشگر انقلاب و دفاع مقدس که کتاب جدیدش «ژنرال چشم‌آبی» به‌تازگی توسط انتشارات شهید کاظمی منتشر و راهی بازار نشر شده، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در پی انتشار مطلبی که خبرگزاری مهر درباره کتاب «ژنرال چشم‌آبی» منتشر کرده، طی چندروز گذشته صحبت‌هایی درباره چرایی اعدام سپهبد نادر جهانبانی مطرح و گفته می‌شود با توجه به مطالب کتاب، وقتی جهانبانی در حکومت پهلوی هیچ‌کاره بوده چرا اعدام شده است؟

وی افزود: در ابتدا باید بگویم طرح چنین‌سوالاتی درباره چرایی اعدام جهانبانی، با قصد شبهه‌افکنی درباره این‌شخصیت عنوان می‌شوند؛ همان‌طور که سال‌ها و دهه‌ها درباره‌اش اسطوره‌سازی شده و حالا گفتن حقیقت در این‌باره کار بسیار سختی است و ظاهرا باید به باور جزم‌اندیشانه خیلی‌ها رسوخ کنیم تا حقیقت را بپذیرند. ولی به‌هرحال اعدام جهانبانی یک‌بحث است و اسطوره‌سازی از او بحثی دیگر.

این‌پژوهشگر در ادامه گفت: در ابتدای چنین‌بحثی که مربوط به دادگاه و مجازات و اعدام است، باید بگویم که قضات سراسر جهان براساس استنتاج و باوری که در طول محاکمه متهم به دست می‌آورند، اقدام به صدور رای می‌کنند. این‌استنتاج و باور را علم قاضی می‌نامند. درباره جهانبانی هم باید از قاضی پرونده درباره علم خود در این‌باره سوال کرد. اما جدا از کیفرخواست دادستان پرونده مذکور که متهم به استناد آن محکوم به اعدام شد، بد نیست این‌موارد هم از نظر مخاطبان مطلب و کتاب «ژنرال چشم‌آبی» بگذرند:

۱. پرویز ثابتی رئیس اداره سوم ساواک، در صفحه ۱۸ کتاب «در دامگه حادثه» می‌گوید جهانبانی در سوءاستفاده ۲۸ میلیون دلاری شرکت گرومن در سال ۱۳۵۴ با سپهبد ایادی همکاری داشته است.

۲. برابر اعلام سپهبد شاپور آذربرزین در صفحه ۱۷۳ کتاب «فرماندهی و نافرمانی» نیز از حیف و میل ۲۰ میلیون دلاری جهانبانی پرده‌برداری شده و آذربرزین می‌گوید: «در کشوری که خطاکار تنبیه نمی‌شود، کسی از خیانت نمی ترسد. به آغوش باز خارجی ها رفتن هم مد شده است.»

۳. برقراری ارتباط نامشروع و خلاف شرع با گلنار بختیار که دارای همسر بوده و انجام زنای محصنه و فساد فی‌الارض محسوب می‌شود. همسر گلنار پس از اطلاع از این‌ماجرا در سال ۱۳۴۸ او را طلاق داد.

۴. سوء مدیریت وی در امر پروازی که منجر به سقوط سه فروند جنگنده و کشته شدن سه خلبان شده است.

۵. صدور مجوز برای ازدواج دختر مسلمانش با یک فرد مسیحی در تهران.

۶. تهدید انقلابیون به بمباران تظاهرات مردم در سال ۱۳۵۷.

عسکری گفت:‌ در دادگاه دومی که برای رسیدگی به پرونده متهمان ازجمله جهانبانی برگزار شد، قاضی از جهانبانی می‌خواهد آخرین دفاعش را انجام دهد که او در پاسخ قاضی می‌گوید «من دفاعی ندارم و آماده اعدام هستم.» همین‌دوجمله و طرز بیان‌شان باعث شکل‌گیری این‌تلقی است که متهم تمام قصور و اتهامات خود را پذیرفته است. باز هم تاکید میکنم که این‌مطالب، مضاعف بر آن مطالبی است که در کیفرخواست جهانبانی آمده است.