بسته مطالعاتی جریان شناسی

شناخت جریان های فکری می تواند موجب تبیین و شناخت دقیق مسیر صحیح شود. در این بسته مطالعاتی سایت من و کتاب، ۸ کتاب خواندنی با موضوع جریان‌شناسی که در انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است و می تواند به معرفت افزایی عموم مخاطبان در راستای جریان های فکری کمک کند را به آنها هدیه کرده است.

خون دل:

کتاب خون دل، نوشتۀ جواد موگویی، کنکاش تاریخی نامۀ منشور روحانیت امام‌خمینی(ره) است. دیدگاه امام(ره) در جریانِ خطر تحجرگرایان و مقدس‌نمایان در حوزه ‏هاى علمیه و تحمل تلخی فشارها و ضربات این جریانات در طول دوران مبارزه و بیان امام نسبت به مروجان اسلام آمریکایی همچنین ژست تقدس‌مآبى عده‌ای از روحانیون در حوزه‌های علمیه که چنان تیشه به ریشۀ دین و انقلاب و نظام مى‏زنند که گویى وظیفه ‏اى غیر از این ندارند و این امر چنان بر امام سخت و طاقت‌فرسا بوده است که وقتی پس از نیم قرن برای نگارش منشور روحانیت دست به قلم شد، با تلخی نوشت: «خون دلی که پدر پیرتان از این دستۀ متحجر خورده است، هرگز از فشارها و سختی‌های دیگران نخورده است.» ازجمله آثار این نویسنده می‌توان به اسرار آیت، آخرین نخست‌وزیر، غبار در خرداد و... اشاره کرد.

بخشی از متن کتاب خون دل:
چند ماهی از پایان جنگ گذشته بود که امام دست‌به‌قلم شد و نامه‌ای خطاب به روحانیون نوشت که به نامۀ «منشور روحانیت» معروف شد. امام در این نامه برای نخستین بار از رنج‌ها و ملالت‌های جریاناتی در حوزه‌های علمیه سخن می‌گوید که از ابتدای شروع نهضت به مقابله با او پرداختند. در 15خرداد1342 مقابله با گلولۀ تفنگ و مسلسل شاه نبود، که اگر تنها این بود مقابله را آسان می‌نمود. بلکه علاوه بر آن، از داخل جبهۀ خودی، گلولۀ حیله و مقدس‌مآبی و تحجر بود؛ گلولۀ زخم‌زبان و نفاق و دورویی بود که هزار بار بیشتر از باروت و سرب جان را می‌سوخت و می‌درید.

تاریخ مستطاب آمریکا:

کتاب، نوشتۀ محمدصادق کوشکی، دربارۀ نقد سیاست‌های کشوری استعمارگر چون آمریکا، به‌زبان طنز و در قالب کاریکاتور است. نویسنده در این کتاب در سه فصل به موضوعاتی چون تأسیس آمریکا و فضای داخلی آن، سیاست‌های آمریکا در عرصۀ بین‌المللی، و سیاست‌های آمریکا در قبال ایران، با زبانی طنز به روایت تاریخ آمریکا می‌پردازد و در کنار آن در هر بخش از کتاب، کاریکاتورهای کشیده‌شده توسط مازیار بیژنی نیز استفاده شده است.

بریده متن این کتاب؛

تاریخ ایالات متحدۀ آمریکا خیلی جدی است. آن‌قدر جدی که حتی بخش‌ها و قسمت‌های شوخی آن هم جدی است! (تعجب نکنید. آن‌هایی که تاریخ را می‌شناسند، می‌دانند قسمت‌هایی از تاریخِ هر جایی شوخی است. یعنی همه‌جای یک تاریخ نمی‌تواند جدی باشد. مثلاً ساختن مناره با کلۀ مردم کرمان توسط آقامحمدخان قاجار به‌نظر شما شوخی نیست؟) و طبیعی است شوخی کردن با این تاریخ بسیار جدی کار ساده‌ای نیست. آمریکایی‌ها برخلاف ظاهرشان، بیش از حدِ مجاز جدی‌اند! هدف کتاب آموزش تاریخ نیست، بلکه روایت آن است. به همین دلیل، هرچه در این کتاب می‌خوانید «مستند» است. یعنی منابع و اسنادش موجود است. هیچ مطلبی بدون سند نیامده؛ اما راست و دروغش گردن ما نیست. گردن نویسندگان محترم مطالبی است که نشانی آن‌ها در انتهای هر مطلب آمده. آن‌هایی که حال‌وحوصلۀ تحقیق دارند به منابع مراجعه کنند و آن‌هایی که بی‌حال‌و‌حوصله‌اند به ما اعتماد کنند

نفوذ:

کتاب نفوذ که با مقدمه حجت‌الاسلام والمسلمین، مهدی طائب(زید عزه) به رشته تحریر درآمده به بررسی پروژه برنامه‌ریزی شده‌ نفوذ دشمن از دیدگاه مقام‌معظم‌رهبری می‌پردازد و دربردارنده سخنرانی‌ها و دیدگاه‌های ایشان درباره دشمنان و تبلیغات ضداسلامی آنان است. در واقع این کتاب گزیده‌ای از بیانات رهبر معظم‌انقلاب است که بدون هیچ دخل و تصرفی از خرداد1368 تا دی1394 در خصوص بررسی پروژۀ برنامه‌ریزی شدۀ نفوذ دشمن تدوین و در چهار فصل با عناوین زیر تقسیم شده است: فصل اول: ماهیت و اقسام نفوذ دشمن. فصل دوم: اهداف و ابزار دشمنان برای نفوذ. فصل سوم: عوامل ایجاد کنندۀ نفوذ دشمن. فصل چهارم: راه‌های مقابله با نفوذ دشمن است.

گزیده ای از کتاب نفوذ؛
یکی دیگر از توطئه‌های دشمن، توطئه‌ی فساد انگیزی است؛ نفوذ در نسل جوان، ایجاد فساد در میان سربازان واقعی اسلام، جوانان را به مسایل فسادبرانگیز سرگرم و مشغول کردن. جوانان بدانند که این توطئه است و من به شما عرض می‌کنم که امروز دست توطئه‌گری با هدایت بیگانه در سطح کشور وجود دارد تا بذر فساد و لغو در میان جوانان بیفشاند؛ برای این‌که جوانان را سرگرم و مشغول کند. ملتی که جوانانش سرگرم فسق و فجور باشند، راه به جایی نخواهد برد. می‌خواهند آن جوان بسیجی مؤمن و مخلص و پارسا را که برای جهاد فی‌سبیل اللّه به میدان جنگ می‌رفت و پشت سرش را نگاه نمی‌کرد و زندگی راحت و لذات و همه را پشت‌گوش می‌انداخت، اسیر و پابند کنند؛ هم مسؤولان و هم جوانان متوجه باشند.

جرقه فتنه:

کتاب جرقۀ فتنه، نوشتۀ کریم بقرادونی، مروری بر حوادث لبنان و شکل‌گیری بحران داخلی و منطقه‌ای است. جریان‌های سیاسی که امروزه در لبنان در مقابل هم صف کشیده‌اند، از شخصیت‌هایی که هرکدام برای محقق کردن هدف خاصی تلاش می‌کنند تا صف‌بندی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی‌ای که در این کشور به چشم می‌خورد، ریشه در حوادث سال‌های پیش و خصوصاً حوادث سال‌های 2000 تا 2007 دارد. سال‌هایی که شاهد تحولات چشم‌گیر سیاسی در جهان و منطقه و لبنان بودیم و امروزِ لبنان جلوه‌ای از تحولات آن روزهاست. این اثر خاطرات و تاریخ‌نگاری کریم بقرادونی است که خود در سال‌های 2000 تا 2007، مشاور رئیس‌جمهور لبنان بوده و ضمن رهبری یکی از احزاب بزرگ مسیحی لبنان(حزب کتائب) و حضور مستقیم در جریان حوادث، به اسناد مهمی نظیر صورت‌جلسات هیئت‌دولت نیز دسترسی داشته و این کتاب حاصلِ بخشی از مشاهدات و مطالعاتش است. بقرادونی گرچه در جوانی در حزب کتائب فعالیت داشته و خود تا همین سال‌ها نیز رئیس این حزب بود، اما جزو منصف‌ترین مورخان و سیاستمداران لبنانی است و تحلیل‌ها و مواضع منصفانه‌اش امروز به جریان مقاومت نزدیک است. به همین جهت، آثار او جزو بهترین و قابل اعتمادترین آثار تاریخی دربارۀ تاریخ معاصر لبنان به‌شمار می‌روند.

بخشی از کتاب جرقه فتنه؛

درگذشت حافظ اسد هنگام صحبت با رئیس‌جمهور لبنان

ساعت ده و بیست دقیقهٔ صبح روز شنبه ۱۰ ژوئن ۲۰۰۰ (۲۱ خرداد ۱۳۷۹)، مثل تمامی شنبه‌ها، امیل لحود با حافظ اسد تماس گرفت. حافظ اسد شروع کرد به سوال کردن از حال فرزندان و خانواده و آب و هوا. به این اشاره کرد که هر شرایطی در آب و هوای لبنان پیدا شود سریعا به سوریه منتقل می‌شود و همینطور برعکس. بعد با خنده گفت که (غیر از اینکه اوضاع سیاسی‌مان هم با یکدیگر همراه است) شاهد «همراهی دو آب و هوا» (بین لبنان و سوریه) هم هستیم. مجددا از آزادسازی جنوب لبنان ابراز خوشحالی کرد و گفت به کارهایی که لحود انجام می‌دهد افتخار می‌کند. بعد دربارهٔ سیر مذاکرات با سازمان ملل پرسید. لحود گفت اسرائیل می‌خواهد بخش‌هایی از خاک لبنان را در چنگ خودش نگه دارد، و فرانسه هم پیشنهاد کرده یک نیروی واکنش سریع به لبنان بفرستد تا در مناطق مسیحی‌نشین مستقر شوند و یک نیروی واکنش سریع هندی پاکستانی هم برای انتشار در دیگر مناطق ارسال شوند و او (لحود) این پیشنهاد را به کلی رد کرده است. 

اسد با تعجب پرسید: «کار به اینجاها رسیده است؟» لحود جواب داد: «می‌ترسم برگردیم به دورانی که لبنان بین حورهای رقیب (بین‌المللی) تقسیم شده بود.» اسد عصبانی شد. لحود برای اولین بار شنید که اسد صدایش را بالا برده و فریاد می‌زند: «اینها خیال می‌کنند هنوز در دوران قیمومیت هستند؟ دوران قیمومیت دیگر تمام شده و رفته.» البته اسد سریع برگشت به آرامش همیشگی‌اش و شروع کرد به پرسیدن دربارهٔ اوضاع خانواده و بچه‌های لحود و گفت: «می‌دانم که معمولا روز شنبه (روز تعطیل هفته) را به وقت گذراندن با بچه‌ها اختصاص می‌دهی. معطلشان نکن، همهٔ کارهای ما برای آنهاست. آینده هم برای آنهاست.» صحبت که به اینجا رسید، تعللی در حرف زدن رئیس‌جمهور سوریه پیش آمد، بعد ناگهان صدایش قطع شد. صدای افتادن چیزی به گوش رئیس‌جمهور لبنان رسید، حدس زد صدای گوشی تلفن بوده که از دست اسد به زمین افتاده. خط تلفن باز مانده بود و لحود از پشت گوشی صدای جیغ زن‌ها را شنید. و بعد تماس قطع شد.

آقای هاشمی:

در میان سیاست‌مداران ایرانی، زیاد نیستند کسانی که نسبت به نگارش مستمر خاطرات روزانۀ خود، اقدام کرده باشند. آقای هاشمی‌ یکی از همین افراد است که از سال1360 شروع به نگارش خاطرات خود در قالب یادداشت‌های روزانه کرد و آن را تا آخرین روز حیات خود ادامه داد. شکی نیست که یادداشت‌های ایشان از جذابیت زیادی برای اهالی تاریخ و سیاست برخوردار است و البته ممکن است همین جذابیت موجب عدم دقت کافی در محتوای این یادداشت‌ها شود! کتاب «آقای هاشمی» تاملی در یادداشت‌های و خاطرات ایشان است که مسعود رضایی با نگاهی نقادانه به آن پرداخته است.
برشی از کتاب آقای هاشمی را در ادامه میخوانیم:
در این شک نکنید که در دوران بعد از انقلاب نیز آقای هاشمی رفسنجانی منشا خدمات بسیار بزرگی به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی و ملت ایران بوده است و ان شالله اجر این خدمات را از خداوند متعال دریافت خواهد کرد.اما باید توجه داشت دوران قبل از انقلاب و بعد از انقلاب  با یکدیگر متفاوت اند و هر کدام شرایط خاص خود را دارند.در طول نزدیک به 40 سال بعد از انقلاب که آقای هاشمی در قید حیات و فعالیت بوده اند دوران های مختلفی را با انبوهی از مسائل و ماجراها پشت سر گذاشته ایم و از نظر من نمی توانیم آن گونه که در مورد قبل از انقلاب یک نظر کلی درباره آقای هاشمی مطرح کرده ایم در این دوران نیز به همان صورت عمل کنیم.در واقع عملکرد آقای هاشمی را باید در این مسیر 40 ساله بررسی کنیم و در هر دوره ای با توجه به دیدگاه و عملکردشان در آن دوره راجع به ایشان صحبت کنیم.بنابراین ما با یک آقای هاشمی در دوران بعد از انقلاب مواجه نیستیم

جنگ خوب است:

کتاب جنگ خوب است، نوشتۀ فائقه‌سادات میرصمدی، دربارۀ رویکرد سیاست‌خارجی امریکا دربارۀ خاورمیانه است. در این کتاب مصاحبۀ مدیران و مشاوران امنیتی-اطلاعاتی و مسئولان سیاست‌خارجی آمریکا را می‌خوانید و با تعریف جدیدی از عبارت «امنیت ‌ملی» در آمریکا آشنا می‌شوید. از زبان دولت‌مردان آمریکایی می‌شنوید که اولویت‌های سیاست‌خارجی آمریکا چیست و چطور با یک استراتژی بی‌سرو‌صدا و نرم، مهره‌های اصلی سیاست و دفاعی کشورشان را از میان سران امنیتی این کشور انتخاب می‌کنند. کتاب پر است از این اظهارنظرها و اعتراف‌های صریح. رییس سابق آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا، یا همان‌جایی که میان ایرانی‌ها به «سازمان سیا» معروف است، با افراد مؤثر در سیاست‌خارجی و تحلیل‌گران عرصۀ بین‌الملل، گفت‌وگو کرده و با کمترین ملاحظه و سانسور، دربارۀ رویکرد آمریکا در مسئلۀ سیاست‌خارجی، به‌خصوص منطقۀ خاورمیانه، این مصاحبه‌ها را منتشر کرده است. میزبان و پرسشگر این گفت‌وگوها «مایکل مورل»، تحلیلگر اطلاعاتی آمریکاست. او در سال‌های گذشته به‌عنوان قائم‌مقام آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا و سرپرست سازمان سیا کار کرده است. مایکل مورل سراغ خیلی‌ها رفته است. بعضی از این مقامات امنیتی یا سیاسی به‌قدری درست و دقیق ایران را تحلیل می‌کنند که اغراق نیست اگر بگوییم ما را بیشتر از خودمان می‌شناسند. 
گزیدۀ متن کتاب جنگ خوب است
نورمن رول: ایران یکی از ملت‌هایی است که زیر بار سنگین‌ترین تحریم‌های روی کرۀ زمین است. تحریم‌ها ادامه دارد؛ اما ایران همچنان به توسعۀ برنامۀ هسته‌ای ادامه می‌دهد. این سطح از نظارت و کنترل برای آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای بی‌نظیر است و در تاریخ سابقه نداشته! همه به از کار انداختن سانتریفیوژها فکر می‌کنند؛ اما سانتریفیوژ ظریف و حساس است. اگر تکان بدهیم، می‌شکند. برجام کاری بیش از شکستن سانتریفیوژ انجام داد. تمام سیم‌ها را از برق کشید و لوله‌ها را از کار انداخت. 

محرمانه‌های ایران و سوریه:

کتاب «محرمانه های روابط ایران و سوریه» روایتی است از عبدالحلیم خدام، وزیر خارجه و معاون رئیس جمهور سوریه که در حال حاضر به فرانسه پناهنده شده است. همچنین همراه این کتاب صورت جلسات منتشر نشده دیدارهای سران سیاسی و امنیتی ایران با روسای جمهور و مقامات سیاسی و امنیتی منطقه نیز قرار گرفته است. عبدالحلیم خدام سیاستمدار سنی مذهب سوری، از نوجوانی به حزب بعث سوریه پیوست و به مرور تبدیل به یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های این حزب شد. او در دوران حکومت حافظ اسد ابتدا به وزارت خارجه رسید و چهارده سال در این سمت خدمت کرد. سپس از سال 1984 به‌ عنوان معاون رئیس جمهور و تبدیل به مرد شماره دو نظام سوریه شد. با انتخاب بشار اسد به جانشینی پدر، خدام همچنان جایگاه خود را به‌عنوان معاون رئیس جمهور حفظ کرد؛ اما به مرور با نظام سیاسی کشور دچار اختلاف شد و ابتدا در ژوئن 2005 (خرداد 1384 ) از منصب معاونت رئیس‌جمهور کنار گذاشته شد و 7 ماه بعد در انتهای دسامبر 2005 ( دی 1384 ) با خروج از کشور، از نظام سیاسی سوریه اعلام« جدایی» کرد. کتاب، نوشته چنین شخصیتی است. خدام این کتاب را نه در زمان حضورش در سوریه، بلکه چهار سال پس از جدایی از نظام نوشته است. امر دیگری که این کتاب را کاملا بی‌نظیر می‌سازد دسترسی‌هایی است که خدام به اسناد محرمانه کشور و صورت‌جلسه دیدارهای سیاسی و امنیتی سوری‌ها با طرف‌های خارجی( از جمله با ایرانی‌ها، عراقی‌ها، سعودی‌ها، کویتی‌ها و...) داشته است و به‌نظر می‌رسد بعد از جدایی از نظام و خروج از سوریه، رونوشتی از این اسناد را با خود به فرانسه برده باشد. بخش زیادی از صفحات کتاب حاضر را، صورت‌جلسات دیدارهای او با طرف‌های ایرانی( یا دیگر طرف‌های منطقه‌ای ) و همچنین صورت‌جلسات برخی دیدارهای مهم مسئولان دیگر سوری با مسئولین کشورهای دیگر تشکیل می‌دهد.

حقایقی پیرامون انجمن حجتیه:

کتاب حقایق پیرامون انجمن حجتیه، نوشتۀ رضا اکبری آهنگر، از نحوۀ شکل‌گیری تا نهضت امام(ره) و شناخت عقاید انجمن حجتیه را تبیین می‌کند. انجمن خیریۀ حجتیۀ مهدویه، تشکیلاتی با هدف مبارزه با بهاییت و فراهم کردن زمینۀ ظهور امام عصر(عج)، توسط شیخ‌محمود حلبی تأسیس شد. فعالیت‌های این تشکیلات پیش از انقلاب اسلامی موردتأیید مراجع تقلید بود. اما گرایش غیرسیاسی انجمن در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی موجب بدبین شدن انقلابی‌ها به آن شد. بعد از انقلاب، این تشکل دچار انشعاب شد. این انجمن حجتیه در مرداد13۶۲ تعطیلی فعالیت خود را اعلام کرد. این کتاب در بخش‌های ابتدایی به چگونگی شکل‌گیری انجمن حجتیّه می‌پردازد. در بخش‌های میانی این کتاب موضوعات انجمن حجتیه و سال‌های آغازین نهضت امام، انجمن حجتیه و ساواک، انجمن حجتیه در جمهوری اسلامی، شهدای انجمن حجتیه و... بررسی می‌شود. و در بخش‌های پایانی این کتاب نیز به مباحث اعتقادی انجمن پرداخته شده است. مباحثی همچون انجمن حجتیه و انتظار، انجمن حجتیه و تشکیل حکومت اسلامی قبل از ظهور، انجمن حجتیه و روحانیّت، انجمن حجتیه و مکتب تفکیک، مبارزه با وهّابیّت یا اهل‌سنّت؟ و...
گزیدۀ کتاب حقایقی پیرامون انجمن حجتیه؛
زیرمجموعۀ دوم از افراد گروه تحقیق کسانی بودند که پیش بهایی‌ها ادعا می‌کردند که ما بهایی‌زاده‌ایم و خانواده ما در کشور دیگری هستند. با ظاهر بهایی هم می‌آمدند و از این طریق وارد می‌شدند. این چیزی که ما می‌گوییم گفتنش آسان است. خیلی کار سختی بوده است. بهایی‌ها قوی بودند، اما انجمنی‌ها آن‌قدر نفوذ می‌کنند که می‌روند مُهری که برای جعل کردن لازم بوده را برمی‌دارند و می‌آیند برای خود کد جعل می‌کنند و از این طریق هم وارد می‌شدند. بعدها بهایی‌ها می‌فهمند که برخی از این کدها جعلی است. یعنی انصافاً در این زمینه متبحر بودند.

منبع: سایت من و کتاب