برادری که دوست می‌داشتمش فاطمه شایان پویا / نویسنده

در این ۱۰ سال، انگشت‌شمار بوده‌اند آثاری که روایتگر زندگی شهیدی از مدافعان حرم‌ بوده ‌باشند و با تأمل و هنرمندی به ابعاد شخصیتی و منش و مکتب زندگی‌ او پرداخته‌ باشند. از جادوی فرم،‌ برای تفهیم و اثرگذاری محتوای ارزشمند خود کمک گرفته باشند و در عین امانت‌داری حقیقت روایات، لحنی جذاب در بیان آن داشته باشند.

در کتاب «یک ‌روز بعد از حیرانی»، نویسنده به شیوه‌ای داستانی، با برادر کوچک‌تر خود سخن می‌گوید؛ آن­قدر صمیمی و روان که خواننده حس نمی‌کند که در ادبیات داستانی، زاویه دید دوم شخص چه­قدر سخت و نادر است.

با شخصیت ­پردازی قوی نویسنده، مخاطب گمان‌ می­کند در برابر برادر پر شر و شور دهه هفتادی­ا‌ش نشسته و برق چشم‌های سیاه و موهای کوتاه مدل‌دارش را می‌بیند، در لحظه لحظه شیطنت‌هایش و درس­های ریز و درشتی که لابه­لای بقچه کلمات و حرکاتش مخفی کرده، زندگی می‌کند.

زندگینامه داستانی شهید محمدرضا دهقان امیری به قلم فاطمه سلیمانی ازندریانی در این کتاب، به روایت سه تن از افراد خانواده، شش نفر از دوستان نزدیک و برخی همرزمان او نگارش شده است.

کتابی که شاید بر خلاف انتظار، متراکم از اطلاعات ریز و درشت نباشد؛ اما شیوه بیان روایت‌ها به قدری هنرمندانه است که مخاطب، برادرانه با شهید همذات­پنداری می‌کند و مشتاق و شیفته،‌ با او همراه می‌شود. در کودکی او سرک می‌کشد و با او قد می­کشد. با جست و خیزهای او در پارکور و کوهنوردی و اردو، شوخی و خنده‌اش، ذوق می‌کند و فایل‌های مداحی گوشی­ا‌ش را بالا و پایین می‌کند.

تَرک موتورش می‌نشیند و همراه او راهی زیارت می‌شود. چشم می­دوزد به ضریح و هم­کلام می­شود با نجوای او، با امام، و گاهی در صحن حرم ‌سیدالکریم یا حتی در خنکای حرم‌ سیدالشهدا، چشم در چشم حرم به خواب می‌رود. خوابی کوتاه و شیرین. آ­­ن­قدر که چشم باز کردنش، روشن ترین بیدار شدن جهان است.

چیزی مثل یک رفیق ناب، یک برادر، واژه‌های شیرین اما کم‌یاب این روزها، در ذهن مخاطب کتاب جوانه می‌زند و با ضمیرهای «تو»  و فعل‌های دوم شخص کتاب، از برکت وجود شهید نور می‌گیرد و مثل پیچکی ترد، مخاطب را دربرمی‌گیرد.

هر چند مواردی نظیر نحوه شهادت یا برخی خصوصیات، از زبان راوی‌های مختلف کتاب، تکرار شده و شاید بهتر بود زندگی شهید به صورت منسجم روایت شود و در جای‌جای آن از خرده روایت راوی‌های مختلف استفاده شود.

یا با پیرنگی داستانی‌تر،‌ به گره‌های پررنگ‌تری در داستان پرداخته شود و جذابیت بیشتری به کار ببخشد؛ هرچند که در چنین کارهایی، ملزم به داشتن پیرنگ داستانی نیستیم.

علی ایّ حال، این کتاب، زندگینامه‌ داستانی موفقی است که شناخت عمیقی از شهید به­دست می‌دهد. تاریخ شفاهی کشور ما غنی از سوژه‌های ناب و تأثیرگذار از انسان‌ها و مفاهیم پرعظمتی‌است که جا دارد از آنها قلم‌ زده‌شود. قلمی هنرمندانه و پربرکت که بر جان نسل‌ها بنشیند و دست سربازهای گهواره را برساند به دست او که سال­هاست منتظر است.