همزمان با روز خانواده؛ «پلاسما» به کتابفروشی¬ها رسید.

سال‌هاست پژوهشگران جمعیت شناسی در کشور نسبت به بحران جمعیتی هشدار داده‌اند؛ موضوعی که بسیار دیر مورد توجه قرار گرفت و تا زمان ابلاغ سیاست‌های جمعیتی از سوی  مقام معظم رهبری  در سال ۱۳۹۳ کمتر کسی به بحران کاهش جمعیت جوان کشور واقف بود. این بحران پس از بسته شدن پنجره جمعیتی و کاهش نیروی فعال در کنار افزایش جمعیت سالمندان مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند.

پیامدهای تک‌فرزندی باید در خانواده و اجتماع بررسی شود تا به عمق فاجعه، یعنی کاهش جمعیت فعال و افزایش سالمندان پی ببریم. فارغ از معضلاتی که آمارها گویای آن هستند، واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی بسیاری در مقابل تک‌فرزندی جامعه را درگیر خواهد کرد.

کتاب «پلاسما» نوشته فاطمه شایان پویا، داستان زندگی زنی به نام شیما است که در برهه­های مختلف زندگی تلاش می­کند جایگاه خود را در زندگی پیدا کرده و برای تحقق آن مبارزه کند. او متولد سال 70 است. سال­هایی که سیاست جمعیت در کشور تغییر کرده و شعار فرزند کمتر، زندگی بهتر، در بسیاری از خانواده­ها نهادینه شده بود. سال­هایی که نسلی با نگرش‌هایی متفاوت به ایران تقدیم کرد. رمان با تردید در افشای یک‌ راز در سال 1410 شروع می‌شود که به سال­های گذشته زندگی شیما اشاره دارد.

شایان پویا، در خلق این داستان، هم به بحث هویت اندیشیده و هم سلامت فردی و جمعی را موضوع و مسأله‌ای حساس دیده است. از این حیث، «پلاسما» اثری ادبی است در واکنش به نگرانی‌های نویسنده‌اش درباره تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تک‌فرزندی، و همین ویژگی، آن را به کاری ارزشمند و قابل‌اعتنا تبدیل می‌کند.

در بخشی از کتاب آمده است:

- «خاله، فالت بگیرم؟ فال حافظه­ها... این تن بمیره راست راسته.» خاطرات در ذهنش چرخ خورد؛ حافظ... شب­های یلدا... دانه­های سرخ انار... مادربزرگ که آرزو داشت روزی برسد ملیکا با خواهرها و برادرهایش پای سفره بنشینند و حافظ بخوانند. آرزوی محال... نمی­فهمید پسر بچه به چه لهجه­ای حرف می­زند.‌ اما صورت آفتاب خورده و موهای آشفته و آن لباس نازک و کهنه­اش توی سرما، باعث شد تن به قضا بدهد. پسر بچه، مرغ عشق فیروزه­ای رنگی را بالا آورد و به سمت جعبه برد. مرغ عشق، از روی انگشت پسرک، روی لبه جعبه پرید. بعد سر پایین برد و یکی از کاغذهای تا خورده را با منقار کوچکش بیرون کشید. پسرک کاغذ را جلو آورد. همان وقت بود که ملیکا داشت توی کیف پول پوست­ماری­اش به دنبال پول های چنج شده می­گشت. عاقبت هم یک تراول درشت تا نخورده، بیرون کشید و به دست پسرک داد. برق چشم­های پسرک، حتی زیر نور بی­رمق دم غروب، دیدنی بود.پسرک تراول را بوسید و شروع کرد به قر دادن. دندان­های سفیدش توی صورت سیاه و چرک­گرفته­اش خیلی به چشم می­آمد. بی­اختیار یاد سجاد افتاد:

- «خودم قول میدم داداشت باشم ملیکا.»

لبخند تلخی زد. سجاد... توی این سالها کجا بود تا تنهایی هایش را ببیند.

«پلاسما» در 215 صفحه در قطع رقعی و با شمارگان هزارنسخه، با قیمت 130 هزارتومان از سوی انتشارات شهید کاظمی به کتابفروشی­های سراسر کشور عرضه شد.