فرهنگ مهمترین رکن رشد جوامع است، بستری که می توان با تکیه بر آن آینده یک کشور را خوب یا بد طراحی و ترسیم کرد. با توجه تاکید های مکرر توجه به ابعاد مختلف فرهنگ مجموعه ای از کتاب های خواندنی با موضوع دغدغههای فرهنگی را برای شما در قالب بسته مطالعاتی گردآوری کرده ایم.
تربیت در اردو:
کتاب تربیت در اردو جلد نخست از مجموعۀ قالبهای برنامهسازی تربیتی است. خواننده پس از آشنایی با چیستیِ «اردو»، ظرفیتهای این قالب را برای تحقق اهداف تربیتی میشناسد. بخش مهمی از کتاب، آموزش چگونگیِ طراحی و اجرای برنامۀ تربیتی با استفاده از این قالب است.
کار فرهنگی نقشه میخواهد:
کتاب کار فرهنگی نقشه میخواهد در دو جلد به بازار کتاب عرضه شد است، کتاب نوشتۀ مجید تقیزاده رحمتآبادی/ محمدرضا طاهری، دربارۀ کار فرهنگی در بیان امام خمینی و مقام معظم رهبری است. بیست نکتۀ مدیریتی و کلیدی برای ارتقای فرهنگ جامعه و راهبردی برای کار فرهنگی و مبارزه با تهاجم فرهنگی در این کتاب ذکر شده است. جلد دوم این کتاب به مباحثی چون بستر کارهای فرهنگی، قالبهای کار فرهنگی، اصول و روشهای کارآمدسازی فرهنگی پرداخته است. ازجمله آثار مجید تقیزاده میتوان به در انتظار ولی اعظم، کتابِ کتاب و... اشاره کرد. گزیدۀ متن کتاب کارفرهنگی نقشه میخواهد کوشش کنید که این جامعه و این نظام اسلامی و این کشور اسلامی را با وحدت کلمه، یکپارچگی، مدیریت توأم با محبت و عواطف و همراهی مردم، آنچنان بسازید و پیش ببرید که امید ملتها با دیدن شما روزافزون بشود. این آن چیزی است که اسلام از ما میخواهد (بیانات رهبر معظم انقلاب 20تیرماه1396). خانواده از نظر اسلام، خانواده یک رکن بزرگ است. اگر باشد و سالمش باشد و تربیت درست باشد، در پیشرفت کار جامعه بهصورتی که اسلام میخواهد، تأثیر زیادی دارد. اسلام میخواهد این کانون تشکیل بشود و به وجود بیاید (بیانات در دیدار طلاب سال 13۸۹). وقتی در یک جامعهای خانواده متزلزل شد و از بین رفت، مفاسد در این جامعه نهادینه میشود. اگر ما توانستیم در زمینۀ زن و خانواده و همسر، درست فکر کنیم، درست تصمیم بگیریم و درست عمل کنیم، بدانید که آیندۀ این کشور تضمین شده است (بیانات دیدار با دانشجویان شهید بهشتی سال 13۸۲).
تربیت اسلامی:
این مجموعه کتاب در 5 جلد، در خصوص ابعاد تربیت از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب نگاشته شده است.
اهداف تربیت اسلامی از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب (به ضمیمۀ ضرورت، موضوع و مفهوم تربیت) این کتاب جلد اول از مجموعۀ «تربیت اسلامی» با عنوان «اهداف تربیت اسلامی از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب» است. آنچه دغدغهمندان عرصۀ تربیت را بهسوی مطالعه، دقت، فهم، تفکر و تحقیق در دیدگاههای رهبر فرزانۀ انقلاب دربارۀ تربیت میکشاند، نگاه جامع ایشان به مسائل است؛ تحلیلی موشکافانه از نیازهای جامعۀ اسلامی و حرکت آن بهسمت تمدن نوین اسلامی.
اصول، مراحل، عوامل و موانع تربیتی این کتاب جلد دوم از مجموعۀ «تربیت اسلامی» با عنوان «اصول، مراحل، عوامل و موانع تربیتی از نگاه رهبر فرزانه انقلاب» است.
مؤثران تربیتی این اثر جلد سوم از مجموعۀ «تربیت اسلامی» با عنوان «مؤثران تربیتی از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب» است.
برنامههای تربیتی این اثر جلد چهارم از مجموعۀ «تربیت اسلامی» با عنوان «برنامههای تربیتی از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب» است.
مدیریت تشکل تربیتی این اثر جلد پنجم از مجموعۀ تربیت اسلامی با عنوان «مدیریت تشکل تربیتی از نگاه رهبر فرزانۀ انقلاب» است.
مسجد هسته مقاومت:
کتاب مسجد، هستۀ مقاومت، نوشتۀ محسن مشرقی، فاطمه حقیقی، بیانات رهبر معظم انقلاب دربارۀ مسجد است. این کتاب شرح مکمل بیانات مقام معظم رهبری در جمع ائمۀ جماعات استان تهران است که در پایان مردادماه۱۳۹۵ بهمناسبت روز جهانی مسجد ایراد گردیده است. این سخنرانی با اشاره به پیشینۀ تاریخی مسجد در صدر اسلام آغاز میشود و به نقش مسجد بهعنوان هستۀ مقاومت میپردازد. هدف از نگارش این اثر، شرح و بسط واژگانی سخنرانی رهبر معظم انقلاب و تبیین اصطلاحات مهم، جهت فهم بهتر توصیههای گرانقدر ایشان است که از طریق روش شرح مکمل انجام گرفته است. این شیوه به خواننده کمک خواهد نمود تا با نگاهی جامع و کاربردی به جایگاه امامجماعتِ تراز اسلامی بنگرد. گزیدۀ متن کتاب مسجد هسته مقاومت؛ مسجد پایگاه بزرگ بسیج فرهنگی و حرکت فرهنگی است. شیوۀ کار را باید در مسجد آموخت که چهکار کنیم. اوّلاً به شما عرض بکنم حرفی که شما با مأمومین خودتان و مسجدیهای خودتان میزنید، از نطق تلویزیونی و مانند اینها بهمراتب کارآمدتر و مؤثّرتر است. بارها این را عرض کردهایم که نگاهِ چشمدرچشم و جلسۀ نزدیک که نفَس گوینده به شنونده میخورد، یک چیز دیگری است. این فقط هم در اجتماعات ما تجلّی دارد... اگر چنانچه این سلسلۀ عظیم، این تشکیلات عظیم خوب کار کند و در همهجا کار کند، تأثیراتش بر همۀ اینها فائق خواهد آمد و میتوانید شما این جوان را، این مخاطب را بهمعنای واقعی کلمه مصونیّت ببخشید و میتوانید او را در مقابل این میکروبها و این ویروسهایی که بهطور دائم دارد سرازیر میشود، بهطرف این کشور و طرف این نظام، واکسینه کنید. (بیانات در دیدار ائمۀ جماعات مساجد استان تهران، 31مرداد1395)
کار فرهنگی باید جریان ساز باشد:
کتاب کار فرهنگی باید جریانساز باشد، نوشتۀ محمدباقر نادم، دربارۀ مجموعۀ آموزشهای تخصصی درمورد تبلیغ دینی و جریانسازی فرهنگی است. نویسنده با استفاده از تجربۀ سالها تبلیغ دینی و آموختههای دورۀ تخصصی تبلیغ و درنهایت تأمل و نظامدهی به آنها، به ارائۀ مباحث موردنیاز پیرامون جریانسازی فرهنگی، راهبردها و روشهای پایداری فعالیتهای فرهنگی-تبلیغی در این اثر نموده است. در حوزۀ تبلیغ و ترویج دین، کتب و مقالات و تجربیات مختلف و بسیاری موجود است؛ اما بیشتر ناظر به اصل مسئلۀ تبلیغ، روشها و آداب، یا حتی محتوای دستهبندیشدۀ مباحث تبلیغی است. نگارنده در جستوجوی خود در منابع و مراکز عرضه، اساساً دربارۀ «جریانسازی تبلیغ دینی» مجموعهای نیافت. ازاینرو، بر آن شد تا با استفاده از تجربۀ سالهای تبلیغ دینی و آموختههای دورۀ تخصصی تبلیغ و سپس تأمل و نظامدهی آنها، مباحث موردنیازی را در این حوزه ارائه نماید. برشی از کتاب؛ اصولاً یکی از مهمترین خصوصیتهای قرآن کریم، حضور در همۀ اعصار و زمانهاست؛ کتابی که هیچگاه نه کهنه شده است و نه اسیر زمان. مهمترین شاخصه در جریانسازی که اساساً هدف اصلی جریان فرهنگی است، حضور در زمانهای متفاوت و تداوم آن است. هر فعالیت فرهنگی برای بقا و دوام باید خود را در همۀ زمانها عرضه کند و منحصر به فرصت خاصی نباشد. تناسب با مخاطب، تنوع محتوا و روش و بلاغت، هنگامی تبدیل به جریانی فرهنگی میشود که تداوم داشته باشد. دوام کار فرهنگی بزرگترین عامل تضمینکنندۀ تأثیر و ماندگاری پیام است. اگر قرار است همچون رودخانه، همۀ آنچه را که در مسیر است همراه کنیم، باید خروشان باشیم و بیامان. رودخانهای که فصلی است، آبرفتها را در نیمۀ راه رها میکند؛ یعنی وقتی جریان دارد، مؤثر است و وقتی از جریان میافتد، دیگر مرداب است نه رودخانه.
ردپای نور جلد اول:
در مجموعه ردپای نور، با برخی از اندیشههای قرآنی و تربیتی استاد علی صفایی حائری در زمینههای مختلف آشنا میشوید. استاد علی صفایی حائری تربیت و سازندگی را مهمترین و بزرگترین مسئولیت انسان میداند و در مهمترین اثر تربیتی خود به نام مسئولیت و سازندگی میگوید: مساله تربیت و سازندگی بزرگترین مسئولیت ما در این قرن وحشی است. این اولین مساله است، زیرا هر بقالی، بنایی، نجاری، طبیبی و مهندسی باید قبلا تربیت شود و نه تنها تربیت که مربی دیگران هم باشد. بخشی از کتاب رد پای نور؛ دفتر اول چند روزی بود که به مطالعه کتاب جبر و اختیار مرحوم علامه جعفری رحمةالله علیه مشغول بودم ولی هرچه بیشتر میخواندم کمتر می فهمیدم اگر چه آن مرحوم خواسته بود در قالب یک مثال ساده مساله را حل کند ولی من نمی توانستم مطلب را هضم کنم و این جمله حضرت که "لا جبر و لا تفویض بل امر بین الامرین"هر روز برایم پیچیده تر می شد... وقتی دیدم این سوال آسایش و آرامشم را سلب کرده چاره ای ندیدم جز اینکه طبق معمول سراغ حاج آقا بروم و مساله را از ایشان بپرسم . وارد منزل که شدم ایشان تنها گوشه اتاق نشسته بودند . درهمین حال روبروی ایشان نشستم و انباری از اطلاعات به هم ریخته و آشفته را جلویشان ریختم و گفتم : - حاج آقا من بالاخره نفهمیدم اختیار دارم یا نه , مجبورم یا مجبور نیستم ؟ شما الان که داری چایی میریزی با اختیار خودت داری این کار رو می کنی یا با اختیار خدا ؟! الان مجبوری که داری چایی میریزی یا مختار ؟!... حاج آقا با یک پاسخ صاف و پوست کنده بدون اینکه مساله را طول بدهد غائله را ختم کرد و گفت : من جبر در اختیار و اخیار در عمل دارم ; یعنی مجبورم مختار باشم و مختارم عمل کنم !این یعنی همان امر بین الامرین .فهم این مساله خیلی سخته؟!
بچه های آسمان:
کتاب بچههای آسمان، نوشتۀ مرتضی شاهسون، دربارۀ راهکارهای تربیتی نوجوان انقلابی است. کتاب حاضر روایاتی است از حضور قاسمهای خمینی کبیر، بزرگمردانی که به جایی رسیدند که رهبرشان آنان را رهبر نامید. حکایتی است از نبرد و حماسهآفرینی نوجوانانی که هنوز طعم تکلیف را نچشیده بودند، ولی به بهترین نحو تکلیف خود را ادا کردند و تکلیف و بلوغشان در عرصه و مکتب ادای تکلیف جهادی با خون امضا شد. این مجموعه، بهشرح ذیل، برخی روشهای کاربردی را توضیح میدهد و راهکارهای مواجهۀ مربیان و مبلغان با مخاطبان نوجوان را در 9 فصل معرفی میکند. هر فصل شامل چهار بخش است: الف) اشاره: آیات و روایات مرتبط با موضوع فصل؛ ب) مستندات بحث از منظر مقام معظم رهبری؛ ج) خاطرات شهدای دانشآموز: شامل خاطراتی از دوران نوجوانی شهدا و دانشآموزان شهید؛ د) نکات کاربردی: شامل مطالب متناسب با گروه سنی دانشآموزان و دغدغههای این دورۀ سنی؛ و روشها.
برشی از کتاب بچههای آسمان ای پسر جندب، خداوند فرموده نماز کسی را میپذیرم که در پیشگاه عظمت من خشوع کند و خویش را از شهوات بهخاطر من بازدارد و روزش را با یاد من سر کند و بر مخلوقات من تکبر نورزد و گرسنگان را سیر کند و برهنگان را بپوشاند و بر گرفتاران لطف کند و آوارگان را پناه دهد. برای چنین آدمی، نوری در تاریکیها قرار میدهم.
قالب شناسی تربیت: رسانهها چنان در زندگى روزمرۀ عصر مدرن مؤثرند که جزئى از بافت فرهنگى محسوب مىشوند. از طرف دیگر، باتوجهبه تحولاتى که امروزه در علم ارتباطات و وسایل تبلیغى رخ داده، موضوع «انتقال دین از رسانههاى نوین» و دغدغههایى که در این زمینه پدید آمده، بسیار اهمیت یافته است. در کتاب «قالبشناسی تربیتی»، هرآنچه مربوط به رسانه است و در تولید محصولات تهذیبی ویژۀ طلاب و مربیان تربیتی و فرهنگی نقش دارد را تبیین میکند. بخشی از کتاب؛ «هنگامی که دو واژهٔ دین و رسانه در کنار هم به کار میروند، دو سنخ از مباحث به وجود میآیند. یک بحث این است که وقتی دین در رسانه انعکاس مییابد، چه اتفاقی میافتد؟ قائلین به این بحث معتقدند در چنین صورتی دین، رسانهای خواهد شد و پیشبینی میکنند پس از آن دیگر تنها دینی رسانهای خواهیم داشت؛ بهگونهای که افراد جامعه دین خود را تنها از طریق رسانههای جمعی دریافت خواهند کرد. البته این مباحث بیشتر در فضای رسانهای غرب مطرح است و مطالعات رسانهای در غرب بیشتر ناظر به همین مباحث است.بحثهای دیگری هم البته در اینجا مطرح هستند، مانند اینکه اساساً رسانه چهمقدار از دین را میتواند متجلی سازد و دین با ابعادی که دارد، چگونه در رسانه و در چه سطحی مطرح خواهد شد. بهطور دقیقتر، دین دارای حوزههای متعددی چون حوزهٔ معرفتی، عاطفی، اخلاقی، فقهی و... است. در ورود دین به رسانه، رسانه چهمیزان تاب بیان جنبههای معارفی دین را دارد؟ یا چهمقدار میتواند به جنبههای فقهی دین بپردازد؟ یا چه ظرفیتهایی برای ورود به جنبههای اخلاقی یا عاطفی دین دارد؟ این موارد یک حوزه از بحث را شامل میشود که با تعبیر دین رسانهای یا رسانهای شدن دین شناخته میشود.سنخ دیگری از مباحث که در همنشینی دو واژهٔ دین و رسانه قابل طرح هستند، مجموعه مباحثی است که شاید بتوان به تعبیر «رسانهٔ دینی» آن را مطرح کرد.
Leave a comment